کنگره چهارم حزب توده ایران ( بهمن ماه سال 1376) سندی به نام « بحثی اولیه پیرامون علل و عوامل فروپاشی اتحاد شوروی و اردوگاه سوسیالیسم» را تصویب کرده است که می بایست « بحثی اولیه» را دق الباب می کرد و پس از آن ، این بحث باز می شد و عمق می یافت، از طرف دیگر در پیش در آمد این نوشته می خوانیم : « ارائه تحلیلی همه جانبه از علل و عوامل این عقبگرد، تنها با مشارکت و همفکری همه کمونیست ها و احزاب کمونیست و کارگری در سطح جهان و دیگر کشورهای سوسیالیستی سابق ، که مستقیما در امر ساختمان سوسیالیسم شرکت داشته اند، و طبیعتا از جزییات تاریخی این روند مطلع تراند ـ انجام پذیر است ( ص3). از آن زمان تا کنون حزب ما ( حزب توده ایران) چه پژوهش های نوینی در روشن کردن علل و عوامل فروپاشی اتحاد شوروی و اردوگاه سوسیالیسم انجام داده است ؟ احزاب کمونیستی اردوگاه سوسیالیستی «که مستقیما در امر ساختمان سوسیالیسم شرکت داشته اند، و طبیعتا از جزییات تاریخی این روند مطلع تراند» چه نوری بر فهم فروپاشی خود افکنده اند؟ بویژه حزب کمونیست فدراسیون روسیه در این زمینه چه اسنادی را به تصویب کنگره ها و پلنوم های خود رسانده است؟
واقعیت این است که حزب کمونیست فدراسیون روسیه نه تنها در زمینه فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی کار جدی و در خور مسئولیت خود انجام نداده است ، بلکه از درس گیری از این تجربه بزرگ با تاثیر قاطع جهانی دورمانده است و حتی در مسیر انحرافی در تعیین استراتژی خود در روسیه و در سطح ایدئولوژی مارکسیسم ـ لنینیسم حرکت کرده است. آخرین نمونه این خط انحرافی در موضع گیری نسبت به جنگ روسیه ـ اکراین در جلوی چشمان ما رژه می رود. در موضع گیری در مورد جنگ روسیه و اکراین ما شاهد چند دستگی در بین احزاب کمونیست شدیم که در بخش افراطی آن حزب کمونیست فدراسیون روسیه و حزب کمونیست یونان قرار گرفته بودند و هنوز هم این گرایش تداوم دارد.بدون تردید در اکراین ما از سالها پیش با احیای گروه فاشیستی باتدرا و انواع نو ظهور فاشیسم روبرو بودیم ، بدون تردیدحق تعیین سرنوشت مناطق روس نشین اکراین با سرکوب و تهاجم ارتش اکراین با همکاری گروه های فاشیستی روبرو بود ، بدون تردید سازمان متجاوز و امپریالیستی ناتو مشغول درست کردن پایگاه های نظامی وجاسوسی در اکراین و در مرزهای روسیه بود ، اما حزب کمونیست فدراسیون روسیه مبارزه ضد فاشیستی در اکراین را تعمیم داده وآنرا « جهانی» قلمداد می کند. فقط کافی است به عنوان یک نمونه به موضع « ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان که خود دارای گرایش فاشیستی است نگاه کنید که از قرار گرفتن در کنار اکراین پرهیز کرده و در موضع اعتراضی نسبت به کمک های اروپای واحد به دولت اکراین بود. در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه ماکرون در مناظره با مارین لوپن رهبر حزب فاشیستی فرانسه (گردهم آیی ملی)، پرونده وام گرفتن وی به مبلغ 12 میلیون از یک بانک روسی نزدیک به الیگارشی پوتین را در مقابل وی گذاشت که مارین لوپن مجبور به پذیرش ولی توجیه آن شد. دونالد ترامپ وعده داده است در صورت انتخاب شدن به ریاست جمهوری 24 ساعته به جنگ روسیه ـ اکراین پایان دهد ! حزب وی ، یعنی حزب جمهوریخواه کمک مالی به دولت اکراین را ترمز کرده است. هم اکنون که این مقاله نوشته می شود ، خبرنگار مشهور آمریکایی
Tucker carlson طرفدار ترامپ با پذیرفتن خطرها و تهدیدها در آمریکا ،در روسیه است تا با پویتن مصاحبه کند ، او اعلام کرد که در مورد ماهیت جنگ روسیه و اکراین خبر گزاریهای آمریکا به مردم دروغ می گویند و بدین ترتیب منافع ملی آمریکا را به خطر می اندازند ( مصاحبه انجام شده و روز پنجشنبه روی سایت وی پخش خواهد شد) ،بازهم در مورد ترامپ می بینم که گرایش فاشیستی در کنار دولت اکراین قرار نگرفته است و ادعای مبارزه حزب کمونیست روسیه با فاشیسم در ابعاد جهانی بی پایه و متناقض است.در سوی دیگر این موضع گیری افراطی حزب کمونیست یونان قرار دارد که روسیه و ناتو را در یک کفه گذاشته و تضاد عمده جهانی خلق های جهان را با این سازمان نظامی متجاوز و جنگ طلب با 800 پایگاه نظامی تهدیدیگر در جهان را به یک طرف ترازو تقلیل می دهد. بدون تردید این دیدگاه حزب کمونیست یونان قادر به موضع گیری صحیح در مورد مناطق بحرانی در دیگر جغرافیایی جهانی نظیر دفاع یک جانبه و بی قید و شرط آمریکا از نسل کشی در فلسطین و تا حد ورود نظامی به این جنگ و کشاندن آن به جنگ منطقه ای ، حمله به یمن ، سوریه ، عراق و تهدید دایمی روی ایران ،تشنج آفرینی در تایوان ، تهدید کره شمالی و…. نخواهد بود.البته باید از جنبش و جوش در مواضع احزاب کمونیست جهانی نسبت به روابط بین المللی استقبال کرد. مواضعی که در « سکون» به نظر صحیح می آمد ،با بحران و « حرکت» محک خواهد خورد و کمونیست ها را آب دیده تر خواهد کرد.
تا آنجاییکه به « علل و عوامل فروپاشی» اتحاد جماهیر شوروی مربوط می شود ، جمع بندی کنگره 13 حزب کمونیست فدراسیون روسیه بسیار سطحی و تقلیل گرایانه است ، سند در این باره می گوید : « 20 سال پیش وقتی که در نتیجه توطئه خائنانه گورباچف و دسیسه چینی های همدستان آمریکایی آنها ( کدام آنها؟) اتحاد شوروی از هم پاشید، به دنیا اعلام کردند که دوران هر شکلی از عدالت اجتماعی سررسیده است و همه چیر مطابق الگوی بازار آزاد به پیش خواهد رفت.» همین جا لازم است که از حزب کمونیست فدراسیون روسیه پرسیده شود« بقیه» کجا بودند؟ یعنی سازمان پرقدرت ک.گ.ب ، تشکیلات حزبی و سایر اعضای رهبری ، بخش بازرسی حزب ، دولت شوروی ، ارتش و سر آخر توده های مردم شوروی؟ چطور باند یلتسین ـ گورباچف دو توطئه گر توانستند حزب کمونیست و دولت شوروی را به راحتی خوردن یک لیوان آب منحل کنند؟
در کنگره 13 حزب کمونیست فدراسیون روسیه برخی از پاسخ ها به این پرسش ها بطور سطحی ، غیر مسوولانه و با « کودک پنداری» مخاطبان خود، مورد اشاره قرار می گیرد. در این کنگره که نماینده حزب توده ایران هم شرکت دارد ، نامه مردم هم گزارشی مالامال از « پروپاگاند» از این کنگره ارایه داده است.
مطلب مرکزی در کنگره سیزدهم حزب کمونیست فدارسیون روسیه روسیه در ارزیابی از اتحاد جماهیر شوروی و « سوسیالیسم واقعا موجود» این است که سوسیالیسم در شوروی یک « سوسیالیسم بدوی» بوده است ! که حزب خواهان برگشت به آن نیست و می خواهد « سوسیالیسم مدرن قرن بیست و یکم» را هدف گیری کند.واژه ای که برای « بدوی» در سند بکار برده شده است « پریمیتیو» است که گاهی به غلط در فارسی « ابتدایی و اولیه» ترجمه شده است ، در حالیکه پریمیتیو در برگیرند یک ارزش گذاری منفی است و مثل تفاوت « پریمات ها» با انسان تکامل یافته امروزی است.
جالب توجه است که در گزارش نامه مردم از کنگره 13 حزب کمونیست فدارسیون روسیه اصلا اشاره ای به این جمع بندی مرکزی کنگره در مورد ماهیت اتحاد شوروی خبری نیست ! در حالیکه ارایه جمع بندی حزب کمونیست فدراسیون روسیه از سوسیالیسم واقعا موجود به عنوان « سوسیالیسم بدوی» شروع یک پاسخ به علل و عوامل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی باشد ، منتهی فقط شروع آن.
باز هم جالب است بداینم ترجمه بیانیه کنگره 13 حزب کمونیست فداراسیون روسیه بوسیله گروه 10 مهر ( هواداران جمهوری اسلامی که با شیادی خود را هوادار حزب توده ایران جا می زنند)هم ترجمه شده و در این ترجمه هم « سوسیالیسم بدوی» در متن ترجمه نیست ! ( خوانندگان برای دیدن سند و مقایسه ترجمه می توانند به سایت حزب کمونیست فدراسیون روسیه در بخش آرشیو به سند کنگره 13 رفته و اصل سند را ببینند. سایت kprf.ru به زبانهای انگلیسی و فرانسه قابل خواندن است. نویسنده سند را به زبان فرانسه روی سایت خود خواهد گذاشت) در شماره بعدی جنبه های دیگر این سند مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
