شرایط عینی و ذهنی انقلاب از نظر لنین کدامند؟
1ـ امکان ناپذیر بودن حفظ سلطه طبقه حاکم بدون تغییرها ، بحران در « بالا» ، بحران سیاسی طبقه حاکم ، که شکاف در بین آنها ایجاد کرده و نارضایتی و بر آشفتگی طبقه های تحت سلطه از درون این شکاف ها بیرون می ریزد.
2ـ تشدید فقر و تنگدستی طبقه های تحت ستم ، بیش از حد معمول.
3 ـ تشدید فعالیت توده ها ، بنا به دلایل گفته شده در بالا ، توده ها که درشرایط « صلح آمیز» اجازه می دهند به راحتی غارت شوند ، در دوره های طوفانی بر اثر مجموعه بحران و رفتار « خود بالایی ها» به سمت عمل تاریخی مستقل حرکت می کنند.
بدون این تغییرهای عینی ، مستقل از اراده نه تنها این یا آن گروه ، اما حتی این یا آن طبقه ، انقلاب با قاعده عمومی ممکن نیست. این مجموعه شرایط عینی انقلاب است که شرایط انقلابی را تعیین می کند. این شرایط را در سال 1905 در روسیه و همه دوره های انقلابی در غرب را دیده ایم ، شرایط انقلابی در سالهای 1860 در آلمان و حتی 1859ـ 61 و 1879ـ80 در روسیه که به انقلاب فرا نرویید.
برای چه؟ برای اینکه از هر شرایط انقلابی، انقلاب رخ نمی دهد. تنها در حالتی که همه تغییرهای یاد شده در بالا به یک تغییر ذهنی اضافه شود ، یعنی : توانایی ، تا آنجا که به طبقه انقلابی تبدیل می شود،عمل انقلابی قاطعانه توده ها برای در هم شکستن کامل ( و یا بخشی از آن) حکومت قدیمی ، که هرگز حتی در دوره بحران خود بخود« نخواهد افتاد» اگر که نتوانیم « نقطه پایان بر موجودیتش» بگذاریم.
ترجمه از زبان فرانسه از « ورشکستگی انترناسیونال دوم» نوشته لنین در سال 1915
